હિન્ડેનબર્ગ-અદાણી કેસમાં શું છે કોટક મહિન્દ્રાની ભૂમિકા, અહીં સમજો સંપૂર્ણ રમત

અદાણી-હિન્ડેનબર્ગ કેસમાં સેબીએ નોટિસ મોકલ્યા બાદ શોર્ટ સેલર ફર્મે એક બ્લોગ પોસ્ટ કરીને સ્પષ્ટતા કરી છે જેમાં કંપનીએ કોટક મહિન્દ્રા બેન્કનું નામ લીધું છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો આપણે સમજીએ કે અદાણી-હિન્ડેનબર્ગ કેસમાં કોટક મહિન્દ્રા બેંકની ભૂમિકા શું છે?…

ગૌતમ અદાણીના અદાણી ગ્રુપની પૂછપરછ કરવામાં આવ્યા બાદ હિન્ડેનબર્ગ સેબીના નિશાના પર આવ્યું હતું. જેના કારણે ભૂતકાળમાં ભારતની માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબીએ અમેરિકન રિસર્ચ ફર્મ હિન્ડેનબર્ગ રિસર્ચને 46 પાનાની શો કોઝ નોટિસ ફટકારી હતી. હિન્ડેનબર્ગે આ અંગે હજી સુધી કોઈ સત્તાવાર જવાબ આપ્યો નથી, પરંતુ 1 જુલાઈએ એક બ્લોગ પોસ્ટ દ્વારા સ્પષ્ટતા કરી છે. આમાં ભારતની કોટક મહિન્દ્રા બેંકનું નામ આપવામાં આવ્યું છે. જોકે, કોટક બેન્કે પણ આ નામ અંગે પોતાની સ્પષ્ટતા રજૂ કરી છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો આપણે જાણીએ કે હિન્ડેનબર્ગ-અદાણી કેસમાં કોટક મહિન્દ્રાની ભૂમિકા શું છે?

સેબીએ હિન્ડેનબર્ગ પર ભ્રષ્ટાચારનો આરોપ લગાવ્યો

સેબીએ હિન્ડેનબર્ગ ફર્મ પર આરોપ લગાવ્યો છે કે અદાણી ગ્રુપ પર પોતાનો રિપોર્ટ પ્રકાશિત કરતા પહેલા તેને કિંગ્ડન કેપિટલ મેનેજમેન્ટ નામની કંપનીને આપી દીધી છે. ત્યારબાદ કિંગ્ડને તેનો ઉપયોગ અદાણીના સ્ટોક સામે દાવ રમવા માટે કર્યો હતો. તેઓએ સ્ટોક શોર્ટ કર્યો. સેબીનો દાવો છે કે કિંગ્ડોને આ રીતે 22.25 મિલિયન ડોલર એટલે કે લગભગ 185 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી છે.

હિન્ડેનબર્ગે આ આરોપોને નકારી કાઢ્યા હતા અને કહ્યું હતું કે તેમને ડરાવવા માટે આવું કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ જ કડીમાં હિન્ડેનબર્ગે એવો પણ આક્ષેપ કર્યો હતો કે હિન્ડેનબર્ગના અહેવાલ બાદ મોરેશિયસની કોટક મહિન્દ્રા બેન્કના એક યુનિટે અદાણીના શેરમાં સતત થઇ રહેલા ઘટાડાનો લાભ એક અજાણ્યા રોકાણકારને મેળવવામાં મદદ કરી હતી. એ આશયથી કે નફો મેળવી શકાય.

આ આરોપો વચ્ચે સેબીએ કોટક મહિન્દ્રા બેન્કનું નામ છુપાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. ઉદય કોટકની સ્થાપિત બ્રોકરેજ કંપનીઓએ ઓફશોર ફંડ માળખું ઊભું કર્યું હતું, જેનો ઉપયોગ તેના રોકાણકાર ભાગીદારે અદાણી ગ્રૂપના શેરમાં વેપાર કરવા માટે કર્યો હતો. સેબીએ નોટિસમાં ટૂંકા સ્વરૂપમાં જાણી જોઈને ‘કોટક’ નામ ‘કેએમઆઈએલ’ તરીકે લખ્યું હતું. કે.એમ.આઈ.એલ. એટલે કોટક મહિન્દ્રા ઇન્વેસ્ટમેન્ટ લિમિટેડ.

કોટક બેંકની ભૂમિકા શું છે?

જૂથનું આ નિવેદન હિન્ડેનબર્ગ રિસર્ચ દ્વારા કોટક મહિન્દ્રા બેંકનું નામ લીધા પછી આવ્યું છે. કોટક મહિન્દ્રા ગ્રુપનું કહેવું છે કે કે-ઇન્ડિયા ઓપોર્ચ્યુનિટીઝ ફંડ (કેઆઇઓએફ) સેબી રજિસ્ટર્ડ ફોરેન પોર્ટફોલિયો ઇન્વેસ્ટર છે અને તેનું નિયમન ફાઇનાન્શિયલ સર્વિસિસ કમિશન ઓફ મોરેશિયસ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત હિન્ડેનબર્ગ ક્યારેય તેમની કંપનીના કે-ઇન્ડિયા ઓપોર્ચ્યુનિટીઝ ફંડ (કેઆઇઓએફ) અને કોટક મહિન્દ્રા ઇન્ટરનેશનલ લિમિટેડ (કેએમઆઇએલ) સાથે સંકળાયેલી સંસ્થાઓના ગ્રાહક રહ્યા નથી. કોટક મહિન્દ્રાને એ પણ ખબર નહોતી કે હિન્ડેનબર્ગ તેમના કોઈ પણ રોકાણકારના ભાગીદાર છે. જોકે, તેમણે સ્વીકાર્યું છે કે આ ફંડથી કિંગ્ડન કેપિટલ મેનેજમેન્ટે અદાણીના શેર ટૂંકા કરવામાં મદદ કરી હતી. મિન્ટના રિપોર્ટ અનુસાર કોટક મહિન્દ્રા બેન્કના એક અધિકારીએ જણાવ્યું છે કે હિન્ડેનબર્ગ અને કિંગ્ડન કેપિટલના સંબંધો વિશે હિન્ડેનબર્ગના બ્લોગ બાદ જ તેમને ખબર પડી હતી.